Een bedrijfsnaam controleren

Wist je dat Band-Aid eigenlijk een merknaam is en geen algemene term voor pleisters? Dit laat zien hoe belangrijk je bedrijfsnaam is voor hoe klanten jouw merk herkennen en ermee verbinden.
Heb je een naam bedacht? Voordat je jouw bedrijfsnaam vastlegt, is het essentieel om te controleren of deze nog beschikbaar is, niet geregistreerd staat, geen merknaam is, of al in gebruik is. We nemen je stap voor stap mee in het proces om de beschikbaarheid van een bedrijfsnaam te controleren, leggen de verschillende beschermingsvormen uit en delen handige tools om het makkelijker te maken.
Waarom een bedrijfsnaam controleren belangrijk is
Een sterke bedrijfsnaam kiezen gaat niet alleen om creativiteit, maar ook om het opbouwen van vertrouwen bij klanten. Een unieke naam voorkomt verwarring met andere (internationale) merken en laat je klanten precies weten bij wie ze kopen.
Uit onderzoek blijkt dat 77% van de consumenten hun aankoopbeslissing baseert op de merknaam. Als jouw naam te veel lijkt op die van een ander bedrijf, loop je daardoor een flink deel van je potentiële klanten mis.
Nog belangrijker: een bedrijfsnaam gebruiken die al geregistreerd is, kan grote juridische problemen opleveren. Als een ander bedrijf jouw naam als merk heeft vastgelegd, kunnen ze eisen dat jij de naam verandert of zelfs een rechtszaak aanspannen. Dat kost tijd, geld en kan je reputatie flink schaden.
Om je merk te beschermen, is het daarom essentieel om intellectuele-eigendomsrechten te regelen via merkregistratie. Zo krijg je exclusieve rechten op je bedrijfsnaam en weet je zeker dat niemand anders die naam legaal kan gebruiken.
Manieren om te controleren of een bedrijfsnaam al in gebruik is
Afhankelijk van het land waarin je bedrijf is gevestigd, zijn er verschillende manieren om te controleren of jouw bedrijfsnaam uniek is én juridisch beschermd kan worden.
Hieronder vind je een overzicht van methodes om je bedrijfsnaam te controleren – zowel in Amerika als internationaal.
Controle op staatsniveau
De eerste plek om te controleren in de VS of een bedrijfsnaam beschikbaar is, is op staatsniveau. In de VS heeft elke staat namelijk een eigen bedrijfsregister, meestal te vinden via de website van de Secretary of State. De meeste staten bieden een online zoekfunctie om de beschikbaarheid van bedrijfsnamen te controleren.
Zo heeft Californië de Business Name Search Tool en New York de Corporation and Business Entity Database. Je vult je gewenste bedrijfsnaam in, en het systeem laat zien of die al in gebruik is.
Sommige staten bieden de mogelijkheid om een bedrijfsnaam tijdelijk te reserveren. Controleer of deze optie beschikbaar is, zodat je je naam kunt vastleggen tot je klaar bent om je bedrijf officieel te registreren.
Federale controles voor handelsmerken
Hoewel controles op staatsniveau belangrijk zijn voor lokale bescherming, bieden ze niet dezelfde landelijke dekking als federale controles. Als je van plan bent om online te verkopen of je merk buiten je staat uit te breiden, is het belangrijk om ook te controleren op federale handelsmerken.
In de VS kunnen bedrijfsnamen federaal worden geregistreerd via de United States Patent and Trademark Office (USPTO). Ondernemers in India kunnen hun handelsmerken registreren bij de Office of the Controller General of Patents, Designs, and Trademarks (CGPDTM), terwijl ondernemers in het Verenigd Koninkrijk dit kunnen doen via het Intellectual Property Office (IPO). In Nederland kan dit via het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP).
Net als bij de zakelijke registers op staatsniveau, bieden de meeste handelsmerkregistratie websites geavanceerde zoektools om de beschikbaarheid van een naam te controleren. Zo kun je bij het IPO bijvoorbeeld zoekresultaten filteren op zoekwoorden, afbeeldingen of beide, waardoor het makkelijker wordt om exacte overeenkomsten te vinden.
Internationale handelsmerk controles
Een handelsmerk dat in één land is geregistreerd, beschermt je merk niet automatisch wereldwijd. Daarom is het belangrijk om internationale handelsmerkcontroles uit te voeren voordat je internationaal gaat.
Je kunt beginnen met TMView, een tool van de European Union Intellectual Property Office (EUIPO), waarmee je handelsmerken kunt doorzoeken binnen de Europese Unie en ook in systemen buiten de EU.
Ook biedt de World Intellectual Property Organization (WIPO) de Global Brand Database aan, waarmee je handelsmerkgegevens uit meerdere internationale bronnen tegelijk kunt doorzoeken.
Controleer of de databronnen van beide tools jouw doelregio’s dekken. Zo niet, kijk dan in landspecifieke databases, want sommige landen hebben eigen regels of lokale databases die niet volledig door de wereldwijde tools worden meegenomen.
Online aanwezigheid controleren
Deze controle omvat domeinnamen, social media handles en vermeldingen in zakelijke directory’s. Hoewel social media handles niet dezelfde juridische waarde hebben als handelsmerken, zijn ze wel belangrijk om je merk overal consistent te houden.
Begin met een domeinnaam als webadres. Een domein dat overeenkomt met je merknaam maakt het makkelijker voor klanten om je website te vinden, wat meer bezoekers en betere merkherkenning oplevert.
Gebruik een domeinnaam generator om te zien of je gewenste domein beschikbaar is. Bij Hostinger stelt onze domein checker alternatieve extensies voor als je voorkeursdomein al bezet is. Zo heb je meer opties om het juiste domein te bemachtigen zonder te veel te betalen.
Wist je dat?
Het registreren van je bedrijfsnaam als federaal handelsmerk geeft je een voordeel bij domeinconflicten. Als iemand anders probeert jouw naam of een vergelijkbare naam voor een website te gebruiken, zorgt jouw handelsmerkregistratie ervoor dat jij voorrang krijgt bij geschillen over domeinnamen met de Internet Corporation for Assigning Names and Numbers (ICANN).
Hetzelfde geldt voor social media accounts. Met tools zoals Namechk en Knowem kun je in één keer controleren of jouw gewenste naam nog beschikbaar is op verschillende platforms, wat je veel tijd bespaart.
Als je gewenste handle al in gebruik is, controleer dan of deze ook als handelsmerk is geregistreerd. Zo niet, overweeg dan om het als handelsmerk vast te leggen om je merk online te beschermen.
Zelfs als je niet meteen op alle platforms actief bent, is het slim om je handles op de grote platforms alvast te claimen. Zo voorkom je dat anderen ze innemen. Je kunt die accounts later altijd op privé zetten of ‘binnenkort beschikbaar’ maken terwijl je je branding afmaakt.
Tot slot is het goed om handmatige checks te doen op zakelijke directory’s zoals Google Business Profile en Yelp. Voeg voor een betere zoekresultaat je stad of regio toe, zodat je kunt zien of er vergelijkbare concurrenten bij jou in de buurt zijn.
Soorten bescherming voor je bedrijfsnaam
Er zijn vier manieren om je bedrijfsnaam te registreren. Hieronder zie je een tabel met een korte vergelijking:
Type | Omvang van de bescherming | Registratie vereist | Kosten |
Bedrijfsnaam | Beschermt je naam in de staat waar je geregistreerd staat | Ja, voor het opzetten van je bedrijf | $50-150 in de VS, varieert per staat en soort bedrijf |
Merknaam | Beschermt je naam of logo in het hele land | Ja, bij het USPTO of vergelijkbaar | $225-400+ per klas voor USPTO registratie |
Ondernemen als (DBA) | Beschermt je bedrijfsnaam in jouw staat of gebied | Ja, voor dagelijkse activiteiten of marketingdoeleinden | $10-100, varieert per staat en provincie |
Domeinnaam | Beschermt je online aanwezigheid (websiteadres) | Ja, via een domeinregistrar | $4,99-9,99/jaar of het eerste jaar gratis bij Hostinger |
Bedrijfsnaam
Dit is de officiële naam die je registreert bij de overheid als je je bedrijf opricht. Deze naam staat op je officiële documenten, contracten en belastingformulieren. Elk bedrijf, of het nu een BV (Besloten Vennootschap), een corporatie of een samenwerking is, heeft een bedrijfsnaam nodig om zijn juridische identiteit vast te leggen.
Deze naam beschermt je bedrijf binnen de staat of jurisdictie waar het geregistreerd is, wat vooral belangrijk is voor bedrijven die lokaal actief zijn.
De bescherming geldt zolang je bedrijf actief blijft en je registratie up-to-date houdt – meestal moet je dit elke één of drie jaar verlengen, afhankelijk van de staat. Als je niet verlengt, vervalt de bescherming en kan iemand anders een vergelijkbare naam registreren.
Merknaam
Een merknaam beschermt juridisch je bedrijfsnaam, logo of slogan en zorgt dat jouw merk zich onderscheidt. Bijvoorbeeld: Nike’s naam, het Swoosh logo en de slogan Just Do It zijn geregistreerde merknamen van Nike, Inc.
Deze bescherming geeft je het exclusieve recht om deze elementen te gebruiken binnen jouw branche, zodat anderen ze niet zonder jouw toestemming mogen gebruiken. Dit is vooral belangrijk als je van plan bent buiten je lokale gebied te verkopen of online, omdat een merknaam je merk landelijk beschermt, in tegenstelling tot een bedrijfsnaam.
Een merknaam geldt 10 jaar vanaf de registratiedatum en kan onbeperkt verlengd worden zolang je het blijft gebruiken. Wel moet je de registratie onderhouden door bepaalde documenten in te dienen en vergoedingen te betalen om de bescherming actief te houden.
Ondernemen als (DBA)
Ook wel handelsnaam of fictieve bedrijfsnaam genoemd, is dit een naam die je bedrijf gebruikt die anders is dan de officiële, juridische naam. Bijvoorbeeld: als je BV geregistreerd staat als Amaranth Enterprises, BV, kun je voor je modewinkel de naam Amaranth’s Boutique gebruiken als DBA.
Hoewel een DBA niet dezelfde juridische bescherming biedt als een merknaam, kun je er wel onder een herkenbaardere of passendere naam opereren. Heb je meerdere (buitenlandse) bedrijven of producten onder één bedrijf, dan kun je ze elk een eigen naam geven.
Een DBA registreer je op staats- of lokaal niveau, dus de bescherming geldt alleen in het gebied waar je de naam hebt geregistreerd. Het voorkomt niet dat anderen dezelfde naam in andere gebieden gebruiken.
Een DBA-registratie is vijf jaar geldig en moet daarna verlengd worden om actief te blijven.
Domeinnaam
Je kunt een domeinnaam kopen bij een registrar zoals Hostinger en deze koppelen aan je zakelijke website, zodat het de online ‘adres’ wordt. Het proces is eenvoudig — bekijk onze tutorial over hoe je een domeinnaam koopt voor uitgebreide uitleg.
De minimale registratieperiode is één jaar, maar je kunt ervoor kiezen om je domein tot wel 10 jaar te registreren. Zorg dat je automatische verlenging instelt, zodat je niet vergeet je domein te verlengen.
Belangrijk om te weten: het kopen van een domeinnaam geeft je het exclusieve recht om die naam en het bijbehorende top level domain (TLD) te gebruiken. Dit beschermt echter alleen je websiteadres. Iemand anders kan bijvoorbeeld Amaranth.net of een andere extensie registreren, ook al heb jij Amaranth.com.
Daarom kopen veel gevestigde bedrijven meerdere domeinextensies en leiden die door naar het hoofddomein. Bijvoorbeeld: als je Google.net probeert, word je automatisch doorgestuurd naar Google.com. Zo voorkom je dat verkeer verloren gaat door typefouten en dat concurrenten soortgelijke domeinnamen gebruiken om klanten weg te halen.
Wat moet je doen als je bedrijfsnaam al bezet is
Wist je dat er jaarlijks zo’n 4,7 miljoen bedrijven worden opgericht alleen al in de VS? En met 761 miljoen geregistreerde domeinnamen wereldwijd is het geen verrassing dat het lastig kan zijn om een beschikbare bedrijfsnaam te vinden.
Als jouw perfecte naam al bezet is, zijn hier een paar slimme strategieën om toch een goede naam te vinden.
Zoek alternatieven
Dit is de makkelijkste aanpak, vooral als je de kern van je originele naam wilt behouden.
Probeer kleine aanpassingen te maken, zoals woorden toevoegen, spellingsvarianten gebruiken of synoniemen kiezen. Bijvoorbeeld, als “Amaranth” al bezet is, kun je denken aan namen als “Amaranth Boutique,” “Amaranth Creations,” “The Amaranth Shop,” of een populaire variant zoals “Amaranth Co.”
Je kunt ook gebruik maken van tools zoals Hostinger’s bedrijfsnaam generator om ideeën te krijgen. Onze tool werkt met AI: je geeft een korte omschrijving van je bedrijf, en je krijgt meteen ideeën voor namen met beschikbare domeinnamen erbij ‒ zo bespaar je tijd met handmatig controleren.
Onderzoek of gezamenlijk gebruik van de naam mogelijk is
Controleer of de naam die jij wilt gebruiken in een andere branche, regio of context wordt gebruikt. Als die niet actief of geregistreerd is als merk in jouw vakgebied, is er misschien nog ruimte om de naam toch te gebruiken.
Stel dat “Amaranth” al is geregistreerd door een klein bedrijf in een totaal andere sector of regio ‒ dan kun jij die naam mogelijk ook gebruiken, zolang er geen verwarring ontstaat. Let er wel op dat de naam niet als merk is vastgelegd in jouw branche, anders kun je in juridische problemen komen.
Om dit goed uit te zoeken, kun je een uitgebreide check doen naar het huidige gebruik van de naam. Je kunt ook contact opnemen met de eigenaar om te onderhandelen over de koop of het gezamenlijk gebruik van de naam.
Als het bedrijf openstaat voor overleg, kun je een coexistence agreement afsluiten. In zo’n overeenkomst spreken beide partijen af dat ze de naam mogen gebruiken, vaak met duidelijke afspraken over branche of regio om conflicten te voorkomen.
Koop een bestaande merknaam
Bij deze aanpak ga je in onderhandeling met de huidige merkhouder om de merkrechten over te nemen.
De prijs kan flink variëren, afhankelijk van hoe bekend het merk is, hoe actief het wordt gebruikt en wat de waarde ervan is voor jouw bedrijf.
Zodra het merk officieel op jouw naam staat, krijg je exclusieve rechten om die naam binnen jouw branche en regio te gebruiken – mét volledige juridische bescherming.
Sluit een licentieovereenkomst
Wil je een naam gebruiken die al als merk is geregistreerd, maar liever niet kopen? Dan is een licentieovereenkomst een slimme optie.
Daarmee krijg je toestemming van de merkeigenaar om hun naam, logo of merk te gebruiken voor een bepaalde periode – meestal tegen betaling van een vergoeding of royalties.
Stel dat je een bekende naam in een aanverwante branche wilt gebruiken: de eigenaar kan je dan onder bepaalde voorwaarden toestemming geven om die naam te gebruiken.
Belangrijk! Overweeg je juridische stappen? Raadpleeg dan altijd een advocaat. Die helpt je om de juridische details goed te regelen, controleert of een overeenkomst rechtsgeldig is en zorgt dat je zakelijke belangen beschermd blijven.
Uitdagingen bij het controleren van een bedrijfsnaam
Zelfs als je alle nodige controles hebt gedaan, loop je nog tegen een paar uitdagingen aan bij het kiezen van de juiste bedrijfsnaam.
Zo is er altijd het risico op overeenkomsten met andere namen of conflicten met bestaande merken. Ook als je naam niet exact hetzelfde is, kan die nog te veel lijken op een geregistreerd merk. Dat kan mensen in de war brengen en later juridische problemen opleveren.
Een andere uitdaging is het vastleggen van een bijpassende domeinnaam. Dat je bedrijfsnaam beschikbaar is, betekent namelijk niet dat het domein ook vrij is. Domeinhandelaren kopen populaire domeinen op om ze later voor meer geld te verkopen, waardoor jij moeilijker aan jouw ideale domeinnaam komt.
Tot slot kun je in sommige sectoren te maken krijgen met verwarring of regelgeving. Vooral in sectoren als de zorg of financiële dienstverlening gelden strikte regels voor bedrijfsnamen om consumenten niet te misleiden.
Veelgemaakte fouten bij het kiezen van een bedrijfsnaam
Bij het kiezen van een bedrijfsnaam is het makkelijk om belangrijke details over het hoofd te zien. We hebben eerder al besproken hoe belangrijk het is om internationale merkdatabases te checken, je domeinnaam te controleren en te kijken of er soortgelijke namen in jouw branche bestaan. Dat zijn echt de minimale stappen om je bedrijf goed te beschermen.
Maar om veelgemaakte fouten te voorkomen, zijn er nog een paar extra tips waar je op kunt letten:
- Denk internationaal. Check of je naam geen negatieve betekenis heeft in andere talen of culturen. Zo werd “Lay’s” in de VS bijvoorbeeld “Walkers” in het VK om verwarring met lokale slang te voorkomen.
- Houd ruimte voor groei. Kies een naam die met je bedrijf mee kan groeien. Denk aan “Apple Computer Company” dat “Apple Inc.” werd toen ze meer gingen doen dan alleen computers.
- Let op uitspraak en spelling. Kies een naam die makkelijk uit te spreken en te spellen is in verschillende talen. Dat maakt mond-tot-mondreclame veel makkelijker, zeker als je internationaal wil groeien.
- Test je naam. Laat een kleine groep mensen uit verschillende regio’s of achtergronden je naam beoordelen. Zo ontdek je hoe de naam overkomt en of er onverwachte betekenissen aan kleven.
Met deze extra checks voorkom je verrassingen en kies je een naam waar je op de lange termijn mee vooruit kunt.
Conclusie
Goede producten en diensten zijn natuurlijk super belangrijk voor succes, maar het is een unieke en pakkende bedrijfsnaam die blijft hangen bij klanten. Een sterke naam helpt je opvallen én beschermt je merk — reden genoeg om hier goed over na te denken.
Controleer altijd of je naam nog beschikbaar is in bedrijfsregisters en merk databases, en gebruik een domein checker om te zien of je gewenste webadres vrij is. Zeker als je internationaal wilt gaan of een website wilt starten, is dat onmisbaar.
Heb je je bedrijfsnaam vastgelegd? Mooi! Dan kun je aan de slag. We hebben een aparte tutorial waarin we stap voor stap uitleggen wat er allemaal bij komt kijken als je online wilt ondernemen. En terwijl je bezig bent: leg meteen één of meerdere domeinen vast die goed bij je merk passen. Dat voorkomt gedoe later.
En bedrijfsnaam checken op beschikbaarheid FAQ’s
Hoe weet ik of een bedrijfsnaam al in gebruik is?
Dat hangt af van waar je de naam voor wilt gebruiken. Voor de juridische kant kun je zoeken in het handelsregister van je regio en in merkendatabases zoals die van de USPTO. Voor je online aanwezigheid gebruik je een domein checker of doe je een snelle Google zoekopdracht om te zien of iemand de naam al gebruikt.
Hoe weet ik of een merknaam al bezet is?
Als je in de VS zit, kun je dit het makkelijkst checken via de trademark database van de USPTO. Vul de naam in en je ziet meteen of er al een merkregistratie op zit. In Nederland kun je dit controleren via de online database van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP), waar je kunt zoeken naar bestaande merkregistraties in Nederland, België en Luxemburg.
Wat kost het om te checken of een naam beschikbaar is?
Het opzoeken in handelsregisters, merkdatabases en domein checkers is meestal gratis. Maar let op: als je besluit de naam echt vast te leggen als merk of domein, dan komen daar wel kosten bij kijken.
Alle educatieve content op deze website wordt zorgvuldig gecontroleerd en voldoet aan de hoge redactionele standaarden van Hostinger.